Hoe prepareerde Darwin zijn dieren op de Beagle?

VPRO-journalist Elmar Veerman kwam bij Naturalis met de vraag of wij kunnen laten zien hoe Darwin vroeger op de Beagle de dieren die hij verzamelde, prepareerde. De komende VPRO-gids is voor een groot deel gewijd aan de start van de reis van de Beagle, die de VPRO gaat overdoen. Elmar gaat een artikel schrijven over het verzamelen en conserveren van dieren zoals Darwin dat tijdens de bootreis deed.

Wij kunnen dat wel laten zien, want het prepareren van dieren doen we nog steeds. Sinds Darwins tijd is er niet eens veel veranderd in de manier waarop dit gebeurt.

Darwin wilde zijn vondsten goed herkenbaar bewaren om er onderzoek aan te laten doen, waardoor biologen konden bepalen wat voor soorten het waren. Musea als Naturalis doen dit al eeuwenlang, getuige de 13 miljoen exemplaren in de collectietoren.
Vroeger werden de meeste zoogdieren en vogels opgezet. Niet alleen werd de huid weer opgevuld, maar ook werden ze in een levensechte houding gezet, op hun poten of hangend aan takken. Dat is mooi maar neemt veel ruimte in. Later is overgegaan op het balgen van huiden: ze worden gedroogd en niet meer helemaal opgevuld. Zo kunnen ze met een aantal tegelijk in lades worden bewaard: dat scheelt veel ruimte.
Darwin heeft dit ook gedaan omdat zijn exemplaren opgestuurd moesten worden. Dat zie je bijvoorbeeld aan de Darwinvinken die nu in de tentoonstelling Expeditie Darwin te zien zijn.

Duncan Reeder werkt aan de collectie van Naturalis en laat Elmar zien hoe hij een molletje en een eekhoorn prepareert. Schrik niet van sommige foto's want ze kunnen wat bloederig zijn. Al met al is het een fascinerend en minutieus proces. Met deze 2 dieren is Duncan een hele dag bezig geweest.

Duncan is net een chirurg. Met een scalpel maakt hij een klein sneetje in de huid en haalt daar doorheen het binnenste van de mol naar buiten. Darwin deed dit waarschijnlijk met zijn zakmes.
Later zal Duncan het skeletje hier nog uit halen.
Dit is het binnenstebuiten gekeerde huidje van de mol. Dit wordt helemaal schoongeschraapt en gewassen.








De huid wordt gevuld met kapok. Darwin deed dit misschien met stro of mos, wat maar voorhanden was.












De vacht wordt liefdevol gekamd met een tandenborstel en weer dichtgenaaid.









De mol wordt met spelden vastgezet om te drogen. De huid zal nog zeker 1 cm. krimpen, en om te voorkomen dat het diertje te klein wordt, moet hij worden vastgezet in de juiste verhoudingen.
Darwin heeft waarschijnlijk pekel gebruikt om de huid te drogen om hem zo goed te conserveren.







Het ziet er sneu uit, maar dit molletje en deze eekhoorn vertellen biologen van nu en later van alles over hun soort en de evolutie van hun soortgenoten.